Odc.11
Masę czasu poświęcałem na czytanie wszystkiego co było dostępne, a w nauce wzorem był Słowacki, który na maturze wymyślił angielskiego poetę i zanalizował jego twórczość, obficie cytując jego "utwory". Naturalnie zdał, bo żaden profesor nie chciał się przyznać, że o takim poecie nie słyszał. To było coś dla mnie. Wolałbym sam wszystko stworzyć niż omawiać i powtarzać za innymi dziesiątki, setki, tysiące razy, co poeta chciał przez to powiedzieć. Kiedyś, przy jakiejś okazji, zacytowałem w wypracowaniu "Sprzysiężenie" Stefana Kisielewskiego i przekornie tłumaczyłem, że genezą powstania tego utworu, były trudności ze spełnieniem seksualnym u młodego autora. Uważałem, a wtedy szczególnie, że opisując takie intymne sytuacje, trzeba mieć doświadczenie: jakieś pokrewne przeżycie, które potrafiło wysublimować odpowiednią sytuację - i na tym opierałem swoje dowodzenie. Boże, co to był za szum. Pani Straszyńska odpowiedziała, że w takim razie nie byłoby połowy literatury, bo jak ktoś opisuje śmierć, to musiałby - według mnie - umrzeć. Potem, kiedy wezwała do gabinetu powiedziała, że już raz mnie ostrzegała i w dalszym ciągu z niepokojem obserwuje moją niezdrową pobudliwość seksualną. Milczałem, ale w duchu przyznawałem jej rację, bo właśnie patrząc na jej staropanieńską, drobną figurkę, rozmyślałem, że o wiele bardziej atrakcyjnie by wyglądała, gdyby te szare szmatki - w jakie była ubrana - zrzuciła z siebie. Gładkość i świeżość skóry na kształtnej szyi przemawiała za tym, że pod nimi kryje się apetyczne ciałko. Potem jednak martwiłem się: jestem jakiś nienormalny, i musi tak być gdy inni to zauważają. Wynika to chyba z wyobraźni nadmiernie rozbudzonej w złym kierunku: próbowałem autoanalizy. No bo nawet jeśli dama jest zdecydowanie brzydka, to zawsze doszukuję się w niej czegoś godnego pożądania. Wszędzie widziałem tylko tyłki, nie pomagały nawet czułości Marii. I już zastanawiałem się zgnębiony: iść do księdza czy do lekarza, gdy przypadek sprawił, że terapia okazała się niepotrzebna, bo nie jestem - jak myślałem - we władzy ślepego pożądania, i przez seks pozbawiony woli wyboru.
Któregoś wieczoru zastukał do mnie Lech:
- Wychodź, Marek obiecał kurwę do piekarni przyprowadzić.
W pierwszej chwili nie miałem zamiaru wychodzić, ale ciekawość zwyciężyła. Ulica Ormiańska była od lat miejscem pań tego specyficznego zawodu. Wieczorem pojawiały się pojedynczo lub parami i spacerowały w te i we w te. Nigdy nie zwracałem na nie uwagi, chociaż raz spotkałem je kiedy poszliśmy na wagary jeszcze z gimnazjum, za Rotundą w lasku. Było to w czasie, kiedy władza wprowadzała socjalistyczną moralność, w której na prostytucję tego raka moralnego pozostawionego w spadku przez kapitalizm, nie miało być miejsca. Wywieziono więc prostytutki do pobliskiego PGR i kazano paść krowy. Taki swoisty rodzaj resocjalizacji. Podeszły wtedy do naszej paczki trzy młode, o wynędzniałych twarzach dziewczyny:
- E, szkolniaki, dalibyście co zjeść. Chociaż kawałek chleba, a może bimber macie? Damy pociupać, nie bójcie się.
Oddaliśmy drugie śniadania, i na pewno niejeden z nas miał wtedy ochotę na "resztę", ale za dużo nas było - wstydziliśmy się. Długo jednak tych PGR-owskich krów nie pasły, bo w kilka dni potem znów pokazały się na Ormiańskiej.
W piekarni pusto, ciemno, ale ciepło. Światła tyle, co wpada z ulicznej, żółto świecącej latarni. Marek wyjrzał na ulicę i krzyknął:
- Ej, ej. Podszedł cień. Chwilkę poszeptał, a cień zamienił się w ciemną postać, która weszła do środka.
- O, to nie było godzone - rozległ się głos kobiecy - miałeś być sam, a nie trzech.
- Cicho kurwo, czego się kłócisz, dopłacę.
To słowo "kurwo" do kobiety, zakłuło mnie boleśnie. Nachyliłem się do Markowego ucha:
- Jak ty tak możesz ją nazywać.
Marek głośno się roześmiał:
- A co, może to nie kurwa? No kurwo, powiedz czym jesteś?
- Jak to kim, wiadomo, że kurwą - kobieta również się roześmiała zachrypniętym głosem. - Dość gadania, dawaj trzy bochenki chleba i możecie wszyscy.
- W porządku - Marek ściągnął jakiś pusty worek po mące z półki i rzucił na żółty kwadrat ulicznego światła wpadającego przez okno na podłogę, żeby lepiej było widać.
- Kładź się!
Kobieta położyła się na wznak, stawiając obok siebie połyskującą czarnym lakierem torebkę. Podciągnęła sukienkę wysoko na brzuch, aż zabielały w półmroku jej białe uda i szeroko rozstawiła nogi. Marek gwałtownym ruchem spuścił spodnie i rzucił się na nią. Prawie natychmiast kobieta zaczęła podrygiwać całym ciałem, opierając mocno nogi w szpilkowych pantoflach o betonową podłogę. Swoimi ruchami przypominała konika polnego, bezskutecznie usiłującego podskoczyć. Z jej ust w takt podrygów zaczął dobywać się jęczący zaśpiew:
- O, jak mi dobrze, o, jak mi dobrze.
Trwało to krótką chwilę, bo zaraz krzyknęła głośniej i znieruchomiała.
- No fajnie, złaź - zganiała z siebie Marka, głosem, w którym nie było już śladu okazywanego przed chwilą podniecenia. Równie beznamiętnie powiedziała:
- Dobry z ciebie kogut - i sięgnęła po torebkę.
Wyjęła z niej jakąś szmatę, przeciągnęła przez krocze i oznajmiła:
- Gotowe. Który następny.
Początkowe podniecenie, które wywołał widok jej szeroko bielejących nóg pierzchło bez śladu. Stałem jak sparaliżowany, nie wiedząc, jak się wycofać, jak wybrnąć z tej sytuacji. Ruszył Lech. Skrępowany, niezdarnie zaczął nachylać się nad leżącą.
- No szybciej, rozpinaj spodnie. Kobieta niecierpliwie sięgnęła mu pod brzuch: - Ojej, ale ty masz kuśkę, jak ogier.
Marek krzyknął w kącie zazdrośnie:
- Ogier to nie kogut, choćby nawet najbardziej ostry.
- Ostrożnie, bo jeszcze pęknę - dogadywała, ściągając Lecha na siebie.
Ale nie pękła, widocznie żadnej awarii nie było, ba zaraz wpadła w swój ustalony rytm z pojękliwym śpiewem. Trwało to jeszcze krócej niż z Markiem.
- No, jakoś daliśmy sobie radę - skomentowała, sięgając po swoją szmatę, - Złaź - popędzała niemrawego Lecha, i zawołała do mnie:
- No, teraz na ciebie kolej, chodź prędzej.
Stałem nieruchomo, milcząc, pełen wstrętu i obrzydzenia, i dobrze że było ciemno, a moja twarz niewidoczna.
- No, chodź, szkoda czasu - popędzała, a ja nie wiedziałem jak postąpić.
Wstręt nie dawał mi nawet pomyśleć o zbliżeniu się do niej, a z drugiej strony nie chciałem robić przykrości chłopakom. Nie chciałem, żeby pomyśleli, że uważam się za coś lepszego, czy coś w tym rodzaju. Odzywała się taka szczenięca solidarność.
- No chodź - z mroku dobiegł zniecierpliwiony głos - nie daj kurwie samej leżeć. Nie bój się. Na pewno nigdy nie ruchałeś, ale chodź, przekonasz się, że kuśkę masz jak należy i zobaczysz jakie to dobre.
Zemdliło mnie i nie zważając już na nic, wyszedłem na ulicę. W wyjściu jeszcze słyszałem jej głos:
- Czemuś Marek nie powiedział, że to prawiczek, takiego trzeba puszczać pierwszego.

Zima miała się ku końcowi, gdy spotkałem Gienka Matczuka. Gdyby nie zawołał, nigdy bym go nie poznał. Był w długim do kostek wojskowym płaszczu, czapce z okrągłym denkiem, pasie z koalicyjką, gwiazdką na czapce i epoletach oficera. Oficer nowego wojska.   Bo i czapka z okrągłym denkiem na wzór sowiecki usztywniona drutem, i gwiazdek więcej - teraz kapitan czterogwiazdkowiec o ile ważniejszy od przedwojennego trzygwiazdkowca. Jednym słowem nowoczesność jak piszą gazety. Koniec z wojskiem w archaicznych rogatywkach, co to na konikach z szabelkami, do parady przed jaśnie paniami, teraz tiochnika, czołgi, samoloty...
Gienek tryska zdrowiem i zapałem. Właśnie skończył szkołę i zaraz po promocji przyjechał na krótki urlop do siostry (tej najpiękniejszej). Myślał, żem już artylerzystą, a ja dalej w paletku i uczniowskiej czapce.
- Nie przyjęli? Niemożliwe. Z jego rekomendacją. Kręci z niedowierzaniem głową.
Rozmawiamy o tym i o owym, ale on właściwie nie słucha co mówię. Żyje w innym świecie. Nie tylko świecie dorosłych ale i w wojskowym. Stoimy więc przed sobą jak mieszkańcy dwóch odległych planet, nie mających z sobą nic wspólnego. Nagle ożywia się, jak ktoś kto znajduje niespodziewanie wyjście z sytuacji.
- Wiesz, mogę ci załatwić przez organizację obóz narciarsko-szkoleniowy w Karpaczu. Pomyśl, całe trzy tygodnie, narty i dziewuchy.
Sam? Byłem już w ubiegłym lecie sam. Spotkałem wówczas Zosię, ale i tak było nudno.
- Gdyby tak jeszcze któryś Leszek mógł ze mną...
- Załatwione - przerywa i z ulgą podaje rękę. - Cześć, po skierowanie zgłoście się do Zarządu...
Odchodzi sprężystym, żołnierskim krokiem, a ja teraz mam dylemat.   Trzy tygodnie w górach na nartach z darmowym żarciem, to wspaniały prezent tylko szkoda, że nie wcześniej. W szkole teraz czas niebezpieczny, trzeci okres. Trzy tygodnie nieobecności to długo, po powrocie może być ciężko. Wahałem się. Leszek nie miał takich wątpliwości. Będzie chodził przez te trzy tygodnie czy nie, czuje, że i tak obetną. A tak naprawdę to nie pała specjalną ochotą do nauki. Ciotka ciągnie go do Warszawy, więc gdyby coś nie tak, nie ma zmartwienia.
- Jedźmy! - namawia.
Dobrze, więc jedziemy, tylko ma przyrzec, że nie będzie na mnie zwalał, gdy w szkole coś nie wypali. Niedługo żyję, ale już zdążyłem nabyć smutnego doświadczenia, że gdy idziemy razem, a któryś przewróci się na słomce, to winę zwala na mnie. W szkole ani mru, mru. Nie zwolniliby z lekcji to pewne, a za to potem wywaliliby bez litości. Tym bardziej, że my z ogólniaka, jesteśmy ciągle obcy.    Więc pociągiem przez Warszawę do Wrocławia i dalej do Jeleniej Góry. Z Jeleniej do Karpacza rozpoczyna się terra incognita. Z każdym stukiem kół nowy widok. Przeżywam, podobnie chyba jak Kolumb 500 lat temu - oglądając na horyzoncie zarysy wyspy Guanahani - niepowtarzalne uczucie jakiego doznaje odkrywca stający na progu nieznanego. Zadziwienia i zachwytu nad dotychczas nieznanym dziełem Stwórcy. A więc tak wyglądają góry. Na dworcu w Karpaczu urzeczony staję jak skamieniały. No, ale jeszcze trzeba do Bierutowic. Naturalnie nie korzystamy z dorożek, walizy w ręce i pod górkę na piechotę.
Bierutowice, dziwna nazwa. Myślałem, że może od birkuta, takiego staropolskiego ptaka, ale nie, okazało się, że to pomysł komunistów nazwania miejscowości pseudonimem partyjnym dawnego enkawudzisty, obecnie panującego w stopniu prezydenta, namiestnika Stalina na Polskę - Bieruta. Karkonosze przed wojną były pod panowaniem niemieckim i teraz dla zatarcia śladu, nazw miejscowości nie spolszczano lecz nadawano nowe. Nie zwracano uwagi, że ryzykowne jest honorowanie nazwami żyjących osób. Komuniści oszołomieni zajęciem Polski przez Armię Czerwoną, nie zważali na nic, byleby tylko jak najwięcej Polski pozbawić polskości. W tym celu na przykład wykreślono z mapy Polski Katowice zamieniając na Stalinogród.
Ale kiedy brnęliśmy pod górę w topniejącym śniegu, z tekturowymi walizkami w ręku nie myśleliśmy o tym. Oddychaliśmy lekko czystym górskim powietrzem, pachnącym już zbliżającą się wiosną i cieszyliśmy się trzytygodniową wolnością od szkoły.    Duży poniemiecki dom wypoczynkowy, w którym zostaliśmy zakwaterowani, stał w pobliżu świątyni Wang. Nie kościół lecz świątynia, podkreślał przewodnik kiedy ją zwiedzaliśmy. Drewniana, zbudowana w Szwecji dla składania ofiar bożkom skandynawskim, została zakupiona przez magnata i przywieziona do Polski do Karpacza. Ma tylko wartość zabytkową.
- No, a te krzyże na dachu?
- To tak je zrobiono, żeby klechy nie spaliły i teraz już zostały jak w eksponacie muzealnym.
No, tośmy się dowiedzieli i nie zwracaliśmy więcej uwagi na ten eksponat ciemnoty.
Na obozie młodzież przeważnie z lubelskiego. Więcej dziewcząt niż chłopców i to nie jakieś tam siusiu-majtki, ale rozmowne, "co wy kolego macie minę jak kot srający na puszczy", palą papierosy, postępowe. Nie owijają w bawełnę, wiedzą czego chcą. Ale zaraz pierwszego dnia, kiedy zamiast zajęć po południu, przy adapterze i winku wieczorek zapoznawczy, humor nam się zepsuł. Była to młodzież pracująca, bogata, elegancko ubrana, przy której wyglądaliśmy i czuliśmy się jak ubodzy proletariusze. Ale co innego grzmieć w obronie, a co innego samemu nim być.   W swoich wytartych, codziennych marynareczkach, w spodniach wypchanych na kolanach, błyszczących od codziennego prasowania, chowaliśmy się po kątach, nie mając odwagi nawet spojrzeć na wytworne aktywistki.   A wokół nas szpan na całego. Ot, choćby nasz towarzysz z pokoju, Władek. Szeroka samodziałowa marynarka, wypchana w ramionach, koszula połyskująca opalem i krawat z obrazem lukrowanej blondynki o perwersyjnym spojrzeniu. Do tego, wąskie spodnie i buty na grubej słoninie. Kiedy tańczył, błyski wypomadowanej "mandoliny" i zielonych skarpetek, przyciągały jak magnez wzrok nie tylko większości uczestniczek obozu, lecz również przyglądającego się tłumnie, stojącego przy drzwiach, personelu kuchennego. A my, dwa szaraczki, cichutko i skromnie. Na wino nawet nie mieliśmy pieniędzy. Za to jeśli pominiemy sprawy rozrywkowo-damskie to reszta wspaniała. Cztery posiłki dziennie, i to jakie. Wszystko z UNRRA. Nawet cukierki amerykańskie, takie śmieszne, kwadratowe. A ananasy, pomarańcze, nażeramy się na zapas, smakując owoce i potrawy znane tylko ze słyszenia.   Rozkład dnia relaksowy. Do południa narty, potem obiad, dwie godziny zajęć ideologicznych i czas wolny, zazwyczaj tańcujący wieczorek.
Narty, kolejny kompleks. Władek wyciągnął z pokrowca piękne deski, włożył czerwone, narciarskie spodnie i żółty skafander. Nie tylko, że nie widziałem nigdy takiego ekwipunku, ale nawet nie przypuszczałem, że istnieje. Nogi wsunął w specjalne, narciarskie buty i smukły, elegancki, poprowadził nasz pokój na stoczek. On na czele, barwny, kolorowy, prawdziwy bażant, a my za nim, jak szare wrony...   Nie mieliśmy swoich nart, więc dali nam pozostałość z wojny, po Wermachcie, bardzo już sfatygowane. Paskami mocowaliśmy je do naszych zwyczajnych trzewików i w codziennych marynareczkach, wytartych spodniach rozpoczęliśmy naukę jazdy na nartach.   Jedyną wymyśloną przez nas innowacją było schowanie kloszowych nogawek w niewysokie skarpetki. Wydawało się nam, że przez to nasze nogi stają się smukłe jak narciarzy opiętych w specjalne wąskie spodnie.
Na początek instruktorzy zaprowadzili nas na Polanę pod YMCA, gdzie na łagodnych, krótkich zboczach, uczyliśmy się jeździć.   Władek jednak szybko się znudził. Idę się opalać, rzucił krótko i wdrapał się wysoko, aż pod las. Zaraz też, nie wiadomo skąd, znalazła się gromadka wielbicielek, jego, nie nart. A Władek oparł się o kijki i nadstawia się do marcowego słońca. Wygląda jak sam Marusarz i instruktorzy nie mają odwagi zawracać mu głowy, pługami, schodkami itp. przedszkolnymi narciarskimi umiejętnościami. A my jeździmy jak umiemy. Okazuje się, że moje jazdy, przed laty, na klepkach od beczek, przydały się, pozostawiły jakiś ślad. Z minuty na minutę czuję się coraz pewniej, a nawet z jazdy zaczynam odczuwać przyjemność. W końcu instruktorzy uważają, że już na tyle się nauczyliśmy, że możemy zjechać przez całą Polanę. Przenosimy się całą grupą wyżej, tam gdzie Władek brązowieje na twarzy i ustawiamy się do zjazdu. Władek lekceważąco macha ręką. Taki zjazd to dziecinnie łatwa sprawa, on pojedzie na końcu, żebyśmy z dołu dokładnie mogli zobaczyć. Pierwszy więc zjeżdża instruktor, a jego śladem reszta. Każdy jednak tak filuje, żeby usiąść zanim narty nabiorą prędkości. Niezawodny i bezpieczny sposób hamowania. Zagrożone są spodnie, a nie życie, nawzajem straszymy się trasą. W końcu wszyscy jakoś zjechali bądź zsunęli się, pozostał tylko Władek. A on, już teraz samotnie, stoi na górze jak barwny posąg. Nieruchomo, dumnie.
- Może pan się boi, to ostrożnie, zakosami i pługiem - woła instruktor.
- Jak pan śmie, oburzają się dziewczyny. Władek zaraz panu pokaże jak się na nartach jeździ, a nie zjeżdża...
Instruktor zdetonowany milknie, a Władek macha ręką i z przeciągłym okrzykiem heja! odpycha się bambusowymi kijkami. Rusza. Nabiera pędu. Rozkrzyżowane ręce, szeroko rozstawione nogi, jak żółtoczerwony ptak, podrywający się do lotu. Pochyla się niżej, nabiera szybkości, dziewczyny popiskują z zachwytu, zaraz poszybuje w jasny błękit pogodnego nieba. Wspaniały. A on nagle pochyla się jeszcze niżej, i nagle odrywa się od ziemi, ale tylko nogami, bo głową nurkuje w śnieg. Przez moment jeszcze widać dwie czarne kreski na tle jasnego nieba, ale zaraz nikną w perlistej fontannie śniegu. I po zboczu toczy się coraz większa śnieżna kula z której pokazują się jak na migawkowym zdjęciu, nogi, ręce, narty, by wreszcie zatrzymać się na dobroczynnej zaspie. Cisza.
- O Jezu, nie żyje? Krzyczy któraś aktywistka o słabszych nerwach.
Podbiegamy przestraszeni. Władek oblepiony śniegiem jak bałwan, leży nieruchomo. Którejś robi się słabo, ale nie jest tak źle.
- Oko, oko się otworzyło. Żyje.
Wszyscy się cieszą. Czerwonego na twarzy jak burak, wyciągamy z zaspy i stawiamy na nogi. Dopytujemy się jak się czuje, ale on nie chce mówić.
- Szok, jest w szoku - któraś woła łamiącym się altem. Lekarza, doktora!
Ale Władek nie zwraca na nas uwagi, tylko szybko odpina narty i milczkiem, z deskami na ramieniu umyka do pensjonatu. Potem, już w pokoju, zapakował narty do pokrowca, skafander i buty do potężnej walizy i powiedział do nas z Klitusiem:
- Tylko durnie i impotenci marnują w taki sposób życie. Ja przerzucam się na inne przyjemności. I już więcej nart nie założył.
Odtąd wychodził po popołudniowych zajęciach, a wracał nieraz dobrze po północy. Pijany, ale mocny był na własnych nogach. A baby, ale już nie kursantki, tylko bardziej atrakcyjne, szalały za nim. Tak opowiadał, ale musiała to być prawda, bo kiedy my już po śniadaniu zbieraliśmy się na narty, do Władeczka przybiegała kelnerka ze śniadankiem. Co dzień inna. No cóż pracował, jak opowiadał w jakiejś fabryce lubelskiej, miał dużo pieniędzy, więc mógł sobie pozwalać. Nie zazdrościliśmy mu jednak, ani kelnerek, ani pieniędzy. Byliśmy jeszcze w tym wieku, że bardziej ceniliśmy świeże powietrze na stoczku niż cywanie do południa w łóżku.
Narty nie były obowiązkowe, za to poobiednie zajęcia polityczno - społeczne tak. Wykłady prowadziło dwóch wymiętych facetów. Aktyw robotniczy - jak się nazywali. Brudne, tłuste włosy, wymięte, wiecznie skacowane twarze i bardzo nieświeże, porozpinane, bez krawatów koszule. Ubrania przesiąknięte dymem machorkowych - bo takie tylko palili. "Mocni mężczyźni palą mocne papierosy". Jak widać uważali się za mocnych, ale wyglądali niechlujnie i nędznie. Zresztą zgodnie z partyjnymi kryteriami. Kto brudny i wyszmelcowany to zdrowy proletariusz, a reszta to wrogowie ludu, lub jak bikiniarze, agenci imperialistyczni. Po pierwszym wykładzie z ciekawością czekaliśmy, jak zareagują na Władka, który ani myślał zmienić wyglądu wzorcowego bikiniarza. Ale jakby go nie zauważali. Potem podpatrzyliśmy, że Władek nieraz popija w ich kapciorze. Zasadnicze tematy były dwa. Jeden to studiowanie historii "WKPiB" i drugi, coś w rodzaju propedeutyki pracy organizacyjnej. Z reguły na zajęciach powszechnie spano. Po nartach i obiedzie nie było takiej siły ani tematu, która by utrzymała w przytomności. Dlatego ja i chyba pozostali nic z tych wykładów nie zapamiętali. Jedynymi wiadomościami jakie mi w głowie pozostały, dotyczyły organizacji zebrania.   Potraktowałem je zresztą jako praktyczną umiejętność, mogącą przydać się w życiu.